04 kwi Wpływ aktywności sportowej na zdrowie w jamie ustnej
Pewnie nie raz spotkałeś się z powiedzeniem „Sport to zdrowie”!
Nie sposób się z nim nie zgodzić, wszak dobra kondycja fizyczna ma korzystny wpływ na nasze samopoczucie i sprawność umysłową. Nie zawsze jednak aktywność sportowa przynosi same korzyści. W przypadku osób zawodowo uprawiających różne dyscypliny sportowe, istnieje podwyższone ryzyko występowania infekcji w jamie ustnej. Jakie są najczęstsze schorzenia w jamie ustnej u sportowców? W jaki sposób można im zapobiec?
Próchnica i choroby przyzębia
Do najczęściej spotykanych chorób w jamie ustnej, które dotykają ponad 50% sportowców należą: próchnica zębów oraz stany zapalne dziąseł. Przyczyny ich powstawania mogą być różne, m.in. brak prawidłowej higieny jamy ustnej, niezdrowy tryb życia, złe nawyki żywieniowe czy obniżona odporność organizmu. Zwykle towarzyszą im dolegliwości bólowe, które mogą negatywnie wpływać na wyniki sportowe. Zdarzają się sytuacje, że sportowiec wycofuje się z kluczowych treningów czy rozgrywek z powodu nasilonych dolegliwości bólowych. Z pozoru zwykły ból zęba może uruchomić lawinę dalszych komplikacji zdrowotnych i położyć się cieniem na jego dalszej karierze.
Jeśli chodzi o choroby przyzębia, warto wiedzieć, że ich wpływ na ogólną kondycję zdrowotną jest znaczący. Stan zapalny dziąseł lub tkanek przyzębia może być powiązany ze schorzeniami ogólnoustrojowymi, takimi jak: choroby serca, cukrzyca, czy choroby nerek. Według wielu badań istnieje korelacja między poziomem stanu zapalnego, a wydolnością krążeniowo-oddechową VO2max (maksymalny pobór tlenu podczas ćwiczeń). Dlatego warto trzymać rękę na pulsie w kwestii zdrowia dziąseł i nie bagatelizować pierwszych objawów stanu zapalnego np. krwawienia dziąseł. Zwłaszcza, że w początkowej fazie infekcji, kiedy szanse na szybkie wyleczenie są wysokie. Natomiast w przypadku stanu zapalnego przyzębia (paradontozy) leczenie jest dużo bardziej skomplikowane i nie zawsze kończy się pomyślnie – częstym następstwem tej groźnej choroby jest całkowita utrata naturalnego uzębienia.
Urazy mechaniczne w jamie ustnej
Ryzyko urazów mechanicznych w przypadku niektórych sportów jest wysokie. Dotyczy to zwłaszcza wymagających bliskich kontaktów z innymi zawodnikami, jak np.: boks, koszykówka czy hokej. Złamany lub wybity podczas akcji sportowej ząb zdarza się bardzo często. Niestety konsekwencje takiego stanu mogą być poważne i wymagać skomplikowanego leczenia stomatologicznego. Aby tego uniknąć stosuje się specjalne zabezpieczenia w postaci nakładek na zęby.
Kwasowa erozja szkliwa
Osoby zawodowo związane z aktywnością wodną, głównie pływacy i skoczkowie wodni powinni zwrócić szczególną uwagę na kondycję szkliwa. W ich przypadku istnieje zwiększona podatność na występowanie kwasowej erozji szkliwa. Wynika to z faktu, iż chlorowana woda w basenie posiada niskie pH i podczas bezpośredniego kontaktu z jamą ustną zawodnika może dochodzić do demineralizacji szkliwa. Dlatego warto ograniczyć kontakt jamy ustnej z wodą, np. unikać zanurzenia ust w wodzie z basenu.
Rygorystyczna dieta – jaki ma wpływ na jamę ustną?
Osoby zawodowo związane ze sportem, aby zachować dobrą formę, muszą przestrzegać określonej diety. Nie zawsze jest ona dobra dla zdrowia w jamie ustnej. Przykładem mogą być słodzone napoje energetyczne czy izotoniki, które często uszkadzają zęby i zwiększają ryzyko próchnicy, czy erozji szkliwa. Dlatego początkujący sportowcy powinni skorzystać z profesjonalnej pomocy dietetyka sportowego, który odpowiednio dobierze pełnowartościowe produkty żywieniowe oraz ustali harmonogram ich spożywania zdrowy dla naszych zębów.
Kserostomia – problem nie tylko sportowców
Intensywny tryb życia, pośpiech czy silne emocje, mogą sprzyjać rozwojowi schorzeń w jamie ustnej. Przykładem jest kserostomia, czyli nadmierne uczucie suchości w ustach spowodowane zaburzeniami ślinianek. Problem ten dotyczy zarówno sportowców, jak i osoby z innych branż. Częstym źródłem tej dolegliwości jest stres, odwodnienie, nadmierna potliwość czy oddychanie przez usta. Choć wydaje się niegroźna, to jednak w sytuacji przewlekłej, może spowodować stan zapalny w jamie ustnej, a nawet doprowadzić do rozwoju próchnicy. Ślina stanowi bowiem naturalną barierę ochronną w jamie ustnej, dlatego jeśli jej wydzielanie jest zaburzone, może dochodzić do groźnych dla zdrowia powikłań. Warto zadbać o odpowiednie nawadnianie organizmu, a jeśli pomimo tego, nadmierna suchość w ustach nadal jest odczuwalna, warto zgłosić się do stomatologa, który wdroży odpowiednie leczenie.
Profilaktyka zdrowia jamy ustnej u sportowców
Nikogo nie trzeba przekonywać, że zaniedbania w zakresie prawidłowej higieny jamy ustnej mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, które rzutują na na wyniki w sporcie. Aby temu zapobiec, warto zadbać o regularną i precyzyjną domową higienę jamy ustnej, ograniczyć spożycie cukrów i węglowodanów w diecie oraz systematycznie odbywać wizyty kontrolne w gabinecie stomatologicznym. Dlatego to jest tak ważne? Zaniedbania w tym zakresie przyczyniają się do rozwoju próchnicy czy chorób przyzębia, to jednak nie koniec. Może dochodzić również do nieoczekiwanych incydentów zdrowotnych przed ważnymi zawodami. Przykładem może być ropień zęba, wyrzynanie się ósemki czy stan zapalny miazgi, którym zwykle towarzyszą silne dolegliwości bólowe. Ich konsekwencją może być ekstrakcja zęba lub konieczność podjęcia leczenia kanałowego. Aby uniknąć tego czarnego scenariusza, warto regularnie, a zwłaszcza przed ważnymi rozgrywkami, umówić się na konsultację stomatologiczną, aby upewnić się, że w naszej jamie ustnej nie rozwijają się żadne procesy chorobowe.
Zdrowie w jamie ustnej – aspekt psychologiczny
Wiele schorzeń jamy ustnej może wynikać również ze stylu życia sportowca, poziomu stresu, niskiej samooceny, czy problematycznych relacji w zespole.
Przewlekłe stany zapalne w obrębie jamy ustnej mogą również zakłócać zdrowe nawyki żywieniowe, których sportowcy powinni przestrzegać, aby zachować dobrą formę przed zawodami. Jako przykład można podać konsumowanie twardego, bogatego w błonnik pokarmu, co może być utrudnione w przypadku infekcji dziąseł bądź nadwrażliwości zębów spowodowanej kwasową erozja szkliwa.
Umów się na wizytę!
W natłoku codziennych obowiązków już nawet zapomniałeś, kiedy ostatni raz sprawdzałeś stan zdrowia jamy ustnej i wykonywałeś zabieg higienizacji? Jeśli w niedługim czasie masz zaplanowane zawody bądź szykuje się inne ważne wydarzenie, na których chcesz być w jak najlepszej formie, koniecznie umów się do mnie na konsultację! Pamiętaj, że kontrola stanu zdrowia w jamie ustnej jest tak samo ważna jak inne badania, które regularnie przeprowadzasz, aby osiągać sukcesy w sporcie. Konsultację możesz zarezerwować, dzwoniąc pod numer +48 602 232 400 lub wypełniając formularz. Rejestratorki z pewnością pomogą dobrać zadowalający termin.
